Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na 2010 rok, w IV kwartale 2010 roku, wojewódzkie inspektoraty JHARS w: Białymstoku, Bydgoszczy, Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie i Wrocławiu, przeprowadziły kontrolę doraźną jakości handlowej mrożonek.

Celem kontroli było zbadanie jakości handlowej mrożonek ze szczególnym uwzględnieniem zgodności zawartości poszczególnych składników z deklaracją producenta. Kontrolą objęto przede wszystkim: mrożone zupy warzywne, w tym zupy warzywne z dodatkiem np. grzybów oraz mrożone mieszanki warzywne, mrożone warzywa na patelnię, mrożone drugie dania typu mieszanki warzywne z mięsem lub innymi dodatkami, np. ryżem, makaronem.

Skontrolowano mrożonki pochodzące z 23 zakładów przetwórczych. Nieprawidłowości ujawniono w 17 podmiotach (tj. 74 proc. ogółu skontrolowanych).

Kontrolą objęto:

• w zakresie badań laboratoryjnych 85 partii, o łącznej masie ponad 743 t, w tym:

  • 34 partie mieszanek warzywnych wieloskładnikowych, o łącznej masie prawie 118 t,

  • 21 partii zup warzywnych, o łącznej masie prawie 267 t,

  • 15 partii warzyw na patelnię, o łącznej masie ponad 257 t,

  • 10 partii warzyw (produkty jednoskładnikowe), o łącznej masie prawie 88 t,

  • 2 partie mieszanek warzywnych z mięsem, o łącznej masie ponad 6 t,

  • 2 partie gotowych drugich dań (tj. bigos, fasolka po bretońsku), o łącznej masie prawie 1 t,

  • 1 partię owoców (produkt jednoskładnikowy), o łącznej masie ponad 6 t.

• w zakresie znakowania - 90 partii, o łącznej masie prawie 734 t, w tym:

  • 36 partii mieszanek warzywnych wieloskładnikowych, o łącznej masie prawie 121 t,

  • 22 partie zup warzywnych, o łącznej masie ponad 261 t,

  • 15 partii warzyw na patelnię, o łącznej masie ponad 258 t,

  • 9 partii warzyw (produkty jednoskładnikowe), o łącznej masie prawie 81 t,

  • 5 partii gotowych drugich dań (np. bigos, fasolka po bretońsku, łazanki), o łącznej masie ponad 1 t,

  • 2 partie mieszanek warzywnych z mięsem, o łącznej masie ponad 6 t,

  • 1 partię owoców (produkt jednoskładnikowy), o łącznej masie ponad 6 t.

Nieprawidłowości w zakresie badań laboratoryjnych stwierdzono w przypadku 23 partii (co stanowiło 27 proc. partii). Do najczęściej kwestionowanych nieprawidłowości w zakresie spełniania wymagań określonych w deklaracjach jakościowych, które ujawniono na podstawie badań laboratoryjnych można zaliczyć niezgodną z dokumentacją zawartość poszczególnych składników (tj. zawyżoną lub zaniżoną do 20 punktów procentowych) oraz aktywność enzymatyczną. Niezgodna z deklaracją zawartość warzyw stanowiących składnik środka spożywczego może wynikać z nieprzestrzegania receptur zakładowych, stosowania tych składników w ilościach innych niż określono w dokumentach lub chęci zafałszowania produktu. Zafałszowanie stwierdzono w przypadku mieszanki warzyw zawierającej marchew, kalafior i brokuły, ze względu na bardzo zróżnicowaną zawartość poszczególnych gatunków w danym opakowaniu (tj. zawyżoną lub zaniżoną o około 20 punktów procentowych), w stosunku do deklaracji.

Nieprawidłowości w zakresie znakowania ujawniono w przypadku 29 partii (co stanowiło 32 proc. partii). Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości, które w znaczący sposób mogły wprowadzić konsumenta w błąd:

• sugerowanie, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości (np. użycie sformułowania „wyłącznie z naturalnych składników”),

• brak ilościowej zawartości składników (podanej w procentach), podkreślonych w oznakowaniu środka spożywczego w formie pisemnej, przy użyciu obrazków i grafiki,

• brak wskazania gatunku zwierzęcia, z którego pochodzi mięso, stanowiące składnik środka spożywczego lub użycie nieprawidłowego określenia dla tego składnika (np. „kurczak” zamiast „mięso z kurczaka”),

• brak określenia „w różnych proporcjach” w przypadku mieszanek, w których żaden ze składników nie występuje w ilości dominującej, a ich proporcje ulegają zmianie,

• brak określenia „produkt głęboko mrożony” w przypadku środków spożywczych głęboko mrożonych przeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta,

• wprowadzenie konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego, poprzez przywołanie w oznakowaniu niewłaściwych bądź nieaktualnych dokumentów, zgodnie z którymi produkt został wytworzony (np. przywołanie Polskiej Normy w przypadku wyrobu produkowanego na zgodność ze specyfikacją),

• wprowadzenie konsumenta w błąd co do składu środka spożywczego (np. brak wody w składzie surowcowym lub podanie w oznakowaniu składnika, który nie został uwzględniony w recepturze produktu),

• brak informacji dotyczących okresu przechowywania wraz z temperaturą przechowywania, które należy podać w przypadku produktów głęboko mrożonych przeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta.

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości mrożonek, wydano 9 decyzji administracyjnych (w tym 1 decyzję w sprawie wymierzenia kary pieniężnej na łączną kwotę 1 319, 1 zł). Ponadto wszczęto 11 postępowań mających na celu wydanie decyzji administracyjnych oraz przekazano zalecenia pokontrolne do podmiotów, w przypadku których stwierdzono nieprawidłowości.

Porównując wyniki przedmiotowej kontroli z poprzednią kontrolą tego asortymentu, przeprowadzoną przez Inspekcję JHARS w 2009 roku, można zauważyć wzrost nieprawidłowości w zakresie spełniania wymagań określonych w deklaracji o 13 punktów procentowych, a w zakresie znakowania o 14 punktów procentowych.

Źródło: ijhar-s.gov.pl