Zgodnie z ustaleniami, jakie zapadły na ostatnim posiedzeniu eksperckim w maju, podstawą dalszej debaty były możliwe scenariusze WPR po 2013 roku opracowane przez każdą z zaangażowanych organizacji na podstawie wniosków z 3 poprzednich debat. Prezentowane przez Krajową Radę Izb Rolniczych postulaty w tym zakresie przedstawiają się następująco:
-
Wspólna Polityka Rolna po 2013 roku musi pozostać silnym, faktycznie wspólnotowym narzędziem zapewniającym kontynuację działalności rolniczej i produkcji żywności w Europie;
-
budżet WPR musi pozostać przynajmniej na tym samym poziomie, jednakże należy postulować o jego zwiększenie w związku z członkowstwem w UE nowych państw oraz postawieniu przed rolnictwem nowych zadań związanych z ochroną środowiska naturalnego i walką ze zmianami klimatycznymi, gdzie sektor rolny wykazuje ogromny, niewykorzystany dotychczas w pełni potencjał (redukcja emisji i sekwestracja CO2, zachowanie bioróżnorodności, produkcja energii ze źródeł odnawialnych)
-
renacjonalizacja WPR jest niedopuszczalna z uwagi na prawdopodobne dalsze pogłębianie różnic w poziomie wspierania gospodarstw rolnych i rozwoju obszarów wiejskich, zatracanie wspólnotowego charakteru WPR uniemożliwiające wdrażanie jej idei i praktycznych funkcji regulacyjnych oraz zaburzenia konkurencyjności na jednolitym rynku wspólnotowym;
-
płatności bezpośrednie muszą pozostawać podstawowym instrumentem wspierania działalności rolniczej, wsparciu powinni podlegać jedynie aktywni zawodowo rolnicy tj. wykonujący usługi na rzecz społeczeństwa związane z ochroną środowiska i zachowaniem krajobrazu rolniczego oraz / lub produkujący żywność
-
z uwagi na takie samy standardy jakościowe obowiązujące we wszystkich krajach Unii Europejskiej należy zlikwidować ogromne dysproporcje, jakie występują w poziomie wsparcia w poszczególnych państwach;
-
WPR wymaga znacznego uproszczenia i większej przejrzystości ustanowionych w jej ramach mechanizmów finansowych;
-
różnice w wysokości płatności obszarowych wynikają zarówno z przyjętych historycznych wartości referencyjnych plonów stanowiących podstawę naliczania dopłat jak i dowolności decyzji państw członkowskich w podziale dostępnych środków finansowych na I i II filar WPR. Dlatego należy przyjąć jednolity system naliczania płatności oparty o obiektywne, łatwo mierzalne kryteria, wśród których podstawowym powinien być areał użytków rolnych oraz ustalić na poziomie ogólnoeuropejskim stosunek I do II filara WPR (50:50)
-
w ramach I filara WPR powinny znaleźć się wszystkie elementy bezpośredniego wsparcia rolnictwa w formie dopłat (płatności ONW, rolno-środowiskowe). Jednocześnie istnieje głęboka konieczność kontynuacji pomocy rolnikom na ONW, gdzie wyznaczanie obszarów na terenach nizinnych w całej UE oparte byłoby na obiektywnych kryteriach klimatycznych (m.in. dostępność zasobów wodnych, średnia temperatura) i biofizycznych gleby (m.in. uziarnienie, odczyn pH);
-
środki dostępne w ramach II filara kierowane na poszczególne osi wsparcia rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z potrzebami krajowymi (decyzje w gestii państw członkowskich);
-
w ramach mechanizmów stabilizacyjnych należy zachować niektóre elementy sytemu interwencji rynkowej pozwalającej na efektywne zarządzanie nadwyżką w podaży surowców rolnych; decyzje dotyczące wykorzystania tych instrumentów muszą być podejmowane szybko, na podstawie uproszczonych procedur;
-
konieczne jest ustanowienie mechanizmów obronnych związanych z długotrwałą dekoniunkturą rynkową i drastycznymi wahaniami cen, w tym ogólnoeuropejskiego systemu ubezpieczeń; ich uruchomienie zależne od analiz utworzonego w tym celu wspólnotowego systemu monitoringu cen producenckich, bieżący monitoring wykorzystywany byłby także w celu podejmowania przeciwdziałań nadużywania pozycji innych ogniw łańcucha dostaw w stosunku do producentów rolnych;
-
potrzeba utworzenie ogólnoeuropejskiego systemu ubezpieczeń upraw i zwierząt gospodarskich na wypadek kataklizmów atmosferycznych i klimatycznych (susza, powódź, choroby zakaźne zwierząt) z udziałem finansowym Unii Europejskiej, kraju członkowskiego oraz rolnika;
-
z uwagi na ogromną dysproporcję sił w łańcuchu dostaw żywności pomiędzy rolnikami, a dostawcami i sieciami detalicznymi należy kontynuować wspieranie organizacji producentów w grupy i spółdzielnie rolnicze oraz umożliwić większy ich udział w kreowaniu wartości dodanej artykułów rolno-spożywczych.
Źródło: www.krir.gov.pl