Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji JHARS na 2010 rok w IV kwartale wszystkie wojewódzkie inspektoraty JHARS przeprowadziły kontrolę planową w zakresie jakości handlowej przetworów z mięsa czerwonego. Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej wędlin z mięsa czerwonego, takich jak: wędzonki, kiełbasy suszone i podsuszane, kiełbasy homogenizowane i drobno rozdrobnione w zakresie zgodności z deklaracjami producentów.
Oprócz tego asortymentu, kontrolą jakości handlowej objęto wyroby podrobowe, kiełbasy średnio i grubo rozdrobnione oraz konserwy mięsne w zakresie prawidłowości oznakowania. Kontrolę przeprowadzono w 101 zakładach przetwórstwa mięsnego, co stanowi około 9 proc. zakładów przetwórstwa mięsnego, prowadzących działalność na terenie kraju, znajdujących się w ewidencji WIJHARS.
Wyniki kontroli
Nieprawidłowości w zakresie cech organoleptycznych stwierdzono przypadku 12 partii wędlin z mięsa czerwonego (tj. 2,9 proc. skontrolowanych partii). Nieprawidłowości dotyczyły występowania kwaśnego posmaku i obecności ścięgien, cząstek chrzęstnych o wielkości do 0,9 cm oraz licznych otworów powietrznych o wielkości do 1 cm.
Nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych stwierdzono w przypadku 48 partii wędlin z mięsa czerwonego (tj. 12,3 proc. skontrolowanych partii). Dotyczyły one zawyżonej zawartości wody i zaniżonej zawartości białka, w stosunku do deklaracji producenta oraz obecności niezadeklarowanych surowców drobiowych. Zawyżona zawartość wody oraz stosowanie, innego niż deklarowany, surowca zostały uznane za zafałszowanie.
Wyniki badań pod kątem deklaracji producenta
- Stwierdzono zawyżoną zawartość wody w 28 partiach wędlin (zawartość wody była zawyżona do 16,5 p.p.),
- zaniżoną zawartość białka w 8 partiach wędlin (zawartość białka była zaniżona do 4,3 p.p.),
- obecność niezadeklarowanych surowców drobiowych, np. MOM-u w 6 partiach wędlin (niedeklarowany surowiec drobiowy stanowił do 31 proc. wyrobu gotowego),
- zawyżoną zawartość tłuszczu w 3 partiach wędlin (zawartość tłuszczu była zawyżona do 5,9 p.p.),
- zaniżoną zawartość soli w 4 partiach wędlin t (zawartość soli była zaniżona do 1,3 p.p.),
- zawyżona zawartość soli w 1 partii wędlin (zawartość soli była zawyżona o 1,7 p.p.).
Niewłaściwe znakowanie
Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku 143 partii przetworów z mięsa czerwonego (tj. 32,9 proc. skontrolowanych partii).
Stwierdzono m. in. następujące nieprawidłowości:
- nieprawidłowo podany wykaz składników, tj. brak w wykazie składników wszystkich surowców użytych do produkcji, np. alergenów, dozwolonych substancji dodatkowych, wody, aromatów, przypraw – nieprawidłowości te zostały uznane za zafałszowanie,
- stosowanie informacji wprowadzającej konsumenta w błąd co do składu wyrobu, tj. umieszczenie w wykazie składników surowca mięsnego niezgodnie z recepturą, np. cielęciny zamiast wieprzowiny oraz co do trwałości produktu, tj. bezpodstawne wydłużenie terminu przydatności do spożycia – nieprawidłowości te zostały uznane za zafałszowanie.
Deklaracje niezgodne z normami
Wyniki przeprowadzonej kontroli dowodzą, iż rozpiętość deklarowanych parametrów przy produkcji asortymentu oferowanego do sprzedaży, pod tą samą nazwą handlową lub należącego do tej samej grupy wędlin, jest szeroka.
Dla kiełbas suszonych producenci deklarują zawartość wody od 48,0 proc. do 78,0 proc., podczas gdy Polska Norma dopuszcza zawartość wody na poziomie nie większym niż 59,0 proc. dla kiełbas suszonych grubo rozdrobnionych. Podobnie wysoka rozpiętość poziomu wody dotyczy kiełbas podsuszanych, tj. deklaracje wahają się od 55,0 proc. do 82,0 proc. Wartość tego parametru w PN dla kiełbas podsuszanych średnio rozdrobnionych wynosi nie więcej niż 63,0 proc.
Producenci deklarowali również mniejszą zawartość białka, np. dla wędzonek nie mniej niż 10,0 proc. (wg PN dla tego asortymentu nie mniej niż 12,0 proc.) czy dla kiełbas suszonych nie mniej niż 13,0 proc. (wg PN dla tego asortymentu nie mniej niż 17,0 proc.), Należy zwrócić jednocześnie uwagę na wysoki poziom skrobi deklarowany przez producentów, tj. dla wędzonek i kiełbas homogenizowanych nie więcej niż 10,0 proc., a dla kiełbas drobno rozdrobnionych nie więcej niż 8,0 proc. Polska Norma dopuszcza dodatek skrobi do wędlin na poziomie do 4,0 proc. (oprócz wyrobów suszonych i surowych, dla których nie określono dopuszczalnego poziomu).
Kary
W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej przetworów z mięsa czerwonego, wojewódzkie inspektoraty JHARS zastosowały 33 decyzje nakładające kary pieniężne na łączną kwotę 52 521 zł, 65 zaleceń pokontrolnych zobowiązujących producentów do usunięcia nieprawidłowości, 8 grzywien w drodze mandatów karnych, na łączną kwotę 1 500 zł, przekazały 10 spraw do innych instytucji, w tym do Urzędu Skarbowego w celu ustalenia kwoty nienależnej i dodatkowej oraz Inspekcji Weterynaryjnej w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami dotyczącymi alergenów i dozwolonych substancji dodatkowych.
Porównanie z poprzednimi latami
Porównując wyniki kontroli, obejmujących podobny asortyment, tj. wędzonki, kiełbasy suszone i podsuszane, przeprowadzonych w IV kwartale 2010 r. oraz IV kwartale 2009 r. (produktami priorytetowymi były kiełbasy suszone i podsuszane) można zaobserwować mniejszy udział partii wędlin nieprawidłowo oznakowanych o ok. 4,5 p.p. w stosunku do 2009 r.
Wyniki analiz laboratoryjnych pokazały, że pod koniec 2010 r., w porównaniu do IV kwartału 2009 r., udział liczby partii z nieprawidłowościami w zakresie parametrów fizykochemicznych był mniejszy o ok. 1,2 p.p.
Źródło: ijhar-s.gov.pl
